Kraljevska muzička akademija

Iako je italijanska opera bila prisutna u Londonu od 1711. godine, kada je u britanskoj prestonici premijerno izvedena opera Rinaldo Georga Fridriha Hendla, operske produkcije nisu bile redovne, niti ujednačenog kvaliteta. Ovo je pre svega nailazilo na negodovanje engleske aristokratije, koja se sa italijanskom ozbiljnom operom mogla upoznati na svojim putovanjima i za koju je ovo bilo pitanje klasnog prestiža i nacionalnog ponosa. Kraljevska muzička akademija osnovana je upravo na inicijativu grupe aristokrata i to kao specifični amalgam dvorske institucije i privatnog deoničarskog društva: Džordž I izdao je kraljevski patent, odnosno povlasticu, uz koju je odobrio i subvenciju od 1000 funti sterlinga, dok je šezdesetak aristokrata kupilo akcije od po 200 funti sterlinga, kreirajući tako početni kapital kompanije. Akcionari su na svojim tromesečnim sastancima birali direktore koji su upravljali kompanijom, ali je upravnik dvora imao pravo veta na njihove odluke. Kraljevska muzička akademija radila je u Kraljevom pozorištu na Hejmarketu, u londonskom Vestendu, sa sezonom koja je trajala od decembra do juna, sa prosečno dve predstave nedeljno, uz redovne posete članova kraljevske porodice.

Zahvaljujući zalaganjima engleske aristokratije, u radu Kraljevske muzičke akademije učestvovali su vodeći evropski pevači – interpretatori italijanske ozbiljne opere svoje generacije. U prvim mesecima nakon osnivanja kompanije Georg Fridrih Hendl otputovao je u Drezden kako bi angažovao italijanske pevače. Hendl je privoleo četiri pevača koji su učestvovali u tamošnjoj raskošnoj proslavi kraljevskog venčanja da se pridruže londonskoj trupi, a među njima je svakako najčuveniji bio kastrat Frančesko Bernardi Senesino. Iako se za Kraljevsku muzičku akademiju pre svega vezuje Hendlovo ime, u prvim godinama rada Hendl nije imao prvenstvo kao kompozitor, a zabeleženo je i da je imao loše odnose sa vodećim pevačima u kompaniji. Jedno od prvih dela koje je postavljeno na sceni na Hejmarketu bila je opera Narcis, koja je zapravo predstavljala obradu rimske opere Ljubav senke i ljubomora svetlosti Domenika Skarlatija, iz pera engleskog kompozitora Tomasa Rozengrejva. Među vodećim italijanskim kompozitorima koji su u ovom periodu pisali za londonsku trupu bili su i Atilio Ariosti, Đovani Bonončini i Đovani Porta. Bonončinijeve opere Krispo i Grizelda bile su posebno zapažene u sezoni 1721/22. godine, a Grizelda se ujedno smatra jednom od najuspelijih opera u opusu ovog kompozitora. Pisana je na libreto Apostola Zena, koji kao predložak ima priču o „strpljivoj Grizeldi" iz Bokačovog Dekamerona, a koji je za potrebe londonske produkcije preradio Paolo Antonio Roli. O uspehu opere svedoči i činjenica da je Bonočini priredio štampano izdanje uvertire i svih arija iz opere, a opera je ponovo postavljena desetak godina docnije, na insistiranje Senesina, koji je bio prvi tumač vodećeg lika Gvaltjera.

Senesinov glas savremenici su opisivali kao snažan, jasan, pokretan, tembrovski prijatan i ujednačen alt, savršeno čiste intonacije i odmerenog vibrata. Po pitanju glume savremenici su bili podeljeni: dok su neki videli njegovu scensku pojavu kao prirodnu, mada primereniju herojskim nego li ljubavnim rolama, drugi su ga opisivali kao nespretnog i ukočenog. Senesino je bio izrazito visokog rasta, što je predmet jedne od sačuvanih karikatura njegove pojave na londonskoj sceni, za koju se smatra da se odnosi na scenu iz Hendlove opere Flavio, iz maja 1723. godine. Reč je o specifičnom ostvarenju u kome su Hendl koje kombinuje elemente satire sa operom serijom i koje se možda najbolje može opisati kao antiherojska komedija sa tragičnom pozadinom. Senesino je u ovoj operi tumačio lik Gvida, sina savetnika lombardskog vladara Flavija, koji je rastrzan između naklonosti prema svojoj supruzi Emiliji i dužnosti prema svom ocu, koga je ponizio njegov Gvidov tast.

Autor Srđan Atanasovski
Urednica Sanja Kunjadić