Pozorišne aktuelnosti

© Arno Declair

Roman Luja Eduarda Istorija nasilja pripada danas veoma popularnoj literaturi koja se na vešt način poigrava s aktuelnim društvenim temama i fenomenima, kritički se odnosi prema stereotipima, a to čini na književno uverljiv i u dovoljnoj meri provokativan način. U ovom slučaju globalna popularnost Istorije nasilja zasniva se na priči o mladiću koji na Badnje veče u svoj pariski stan poziva stranca koji ga, nakon burne noći, siluje i opljačka. Roman ima ispovedni karakter, a provokativnost, između ostalog, proizilazi ne samo iz činjenice da autor preispituje predrasude društva kojem pripada, nego i iz podatka da je ovo delo autobiografsko. Kako komentariše Aleksandar Milosljavljević: Ostermajer u inscenaciji ove složene priče primenjuje zanimljiv postupak zasnovan na fragmentarnoj dramaturgiji i fino realizovanim pretapanjima, što priči obezbeđuje dinamičnost. Uloge glavnog junaka i silovatelja igraju dvojica glumaca, a sve ostale likove - sestru, policajca, forenzičare i zdravstveno osoblje izvodi još dvoje aktera. Na taj način su na probu stavljeni ne samo kapaciteti berlinskog glumačkog ansambla, nego je generisana i specifična atmosfera koja, uprkos blještavom scenskom osvetljenju, sugeriše klaustrofobiju zatvorene i nedovoljno provetrene sobe, koju identifikujemo kao metaforu preovladavajućeg stanja svesti u evropskim društvenim zajednicama. Kroz intenzivne sudare - s jedne strane, između glavnog junaka i njegovog noćnog gosta, a s druge, između silovanog momka i njegove sestre, kao predstavnice najuže porodice, odnosno reprezentanata nekih od stubova društva, što policija i zdravstveni radnici svakako jesu - postepeno nastaje šira slika suštinski konzervativnog društva, nesposobnog da se oslobodi predrasuda, štaviše, sklonog da u tim predrasudama uživa kao u svojevrsnoj civilizacijskoj privilegiji".

* * *

Nigerijska predstava Yuropa koreografa Kuduza Onikekua bavi se sudbinom izbeglica, ali ovaj gorući problem savremenog sveta sagledava iz, za nas Evroljane, neobičnog ugla - iz perspektive nevoljnika koji iz rodne Afrike kreću put Evrope u nadi da će izbeći patnje na koje su osuđeni u svojoj domovini, a verujući da će na konačnom odredištu pronaći spas u stvarnosti koja sebe doživljava kao vrhunski domet određenog civilizacijskog razvoja i u svetu koji se deklariše kao otvoren za sve kulture, rase i nacionalne tradicije. Rezultat koji nam kroz ples i muziku, kroz uzvike i urlike, kroz katkad ekstatični ritam i mahnitu igru, nudi troje izvođača i jedan muzičar, ukazuje na bolnu istinu da su nade i ovih izbeglica izneverene, a sudari njihovih žudnji i bezosećajne stvarnosti u ovoj predstavi dobijaju konkretnu i veoma bolnu dimenziju, zaključuje Milosavljević.

Čitala Dušica Mijatović.
Urednica emisije Tanja Mijović.