Luiđi Bokerini u Španiji

Luiđi Bokerini je, nakon smrti svog oca, krajem 1766. godine, napustio rodni grad Luku i otputovao najpre u Đenovu, a zatim se zaputio u Francusku, sa namerom da mu London bude poslednje odredište. Međutim, nakon šestomesečnog boravka u Parizu, dvadesetpetogodišnji Bokerini i njegov saputnik, violinista Filipo Manfredi, odlučili su da prihvate poziv španskog ambasadora i da odu u Madrid. Već na proleće 1768. godine dvojica muzičara bila su deo italijanske operske trupe pri španskom dvoru, čiji je pokrovitelj bio princ prestolonaslednik, budući Karlos IV. Sedište dvorske operske trupe bilo je u Boadilji del Monte, u zamku princa Luisa Antonija Hajmea, mlađeg brata kralja Karlosa III, ali je trupa skoro neprestano bila u pokretu, nastupajući u pozorištima pri kraljevskim rezidencijama, poput zamka u Aranhuezu koji je imao novoizgrađenu teatarsku scenu, kao i u većim španskim gradovima, poput Valensije, što je u svojim memoarima zabeležio i pisac i avanturista Đakomo Kazanova. Ova trupa priređivala je i akademije, odnosno javne koncerte u pozorišnim dvoranama, na kojima je pre svega izvodila instrumentalne kompozicije. Na jednoj od ovih akademija, u Madridu, na repertoaru se obrela i jedna od Bokerinijevih orkestarskih kompozicija: Sinfonija končertante u Ce-duru. Kao solistički instrumenti u partituri se pojavljuju dve violine i violončelo, pri čemu je deonicu violončela izvodio sam Bokerini. Na početku svoje karijere, Bokerini je velike nade ulagao u profesiju virtuoza na violončelu, što je verovatno i bio jedan od razloga njegovih putovanja. Smatra se da su upravo boravak u Parizu, te susret sa kompozitorima instrumentalne muzike, ali i sa samim tržištem štampanih muzikalija, bili ključni za Bokerinijevu odluku da se prevashodno posveti komponovanju

Među operama koje je izvodila italijanska trupa pri španskom dvoru značajno mesto zauzimala je čuvena opera Dobra devojka, ili Čekina Nikole Pičinija. Ova opera značajna je u istoriji opere bufe jer, usled izraženog upliva pastoralnog i sentimentalnog stila, otvara novo poglavlje u razvoju ovog žanra. Dramaturg i libretista Karlo Goldoni je kao literarni predložak iskoristio roman Pamela Semjuela Ričardsona, odnosno priču o baštovanki koja zahvaljujući svojoj dobroti postaje grofica. Napuljski kompozitor Nikolo Pičini kreirao je muzički izraz koji je odgovarao novoj osećajnosti, a koji je bio obeležen jednostavnom i pastoralnom, no ipak visoko ekspresivnom melodijskom linijom vokalne deonice naslovne junakinje. Za takozvane „ozbiljne uloge", odnosno likove koji predstavljaju aristokratiju - Viteza Armidora i Markizu Lučindu - rezervisan je, pak, stil adaptiran po ugledu na ozbiljnu italijansku operu.

Za izvođenje ove opere na proleće 1769. godine u pozorištu zamka u Aranhuezu, operska trupa španskog dvora je umesto originalne uvertire iskoristila još jednu Bokerinijevu simfoniju, i to Simfoniju u De-duru, nastalu četiri godine ranije.

Autor emisije Srđan Atanasovski
Urednica Sanja Kunjadić