Jezik, književnost, kontekst – govori Sergej Macura

Sergej Macura se u ovom izlaganju bavi medicinskim i hemijskim teorijama na razmeđi 18. i 19. veka, koje su služile kao naučna podloga i metodologija za verovanje u mogućnost oživljavanja mrtvog organizma, tadašnju najmoderniju istraživačku paradigmu. Tokom primetnog razvoja nauke u jeku industrijske revolucije, predavanja iz raznih egzaktnih oblasti bila su veoma posećena i podsticajna, pa je Meri Šeli sasvim opravdano smestila radnju romana Frankenštajn (inače, objavljenog 1818. godine) na sam kraj 18. veka.

Kako zapaža Macura, glavni uticaji na lik fikcionalnog naučnika došli su iz više pravaca. Luiđi Galvani je oko 1780. počeo da eksperimentiše sa električnim impulsima u beživotnim tkivima, smatrajući da animalni mišići i nervi sadrže urođenu električnu silu, a 1803. godine u Kraljevskom hirurškom društvu njegov rođak Đovani Aldini izveo je ogled u kojem su se na lešu, podvrgnutom određenim hemijskim supstancama i električnom naponu, vilice stegle a oči otvorile. Pored teorije da se srž života nalazi u različito pobuđenim električnim stanjima, druga diskurzivna linija temeljila se na autorkinom čitanju nekoliko dela hemičara Hamfrija Dejvija, posebno Uvodne rasprave u tečaj predavanja o hemiji (1802), u kojoj se mnogi vidovi medicinske prakse, bilo lekovite bilo štetne, izvode iz hemijskih svojstava upotrebljenih preparata, a i Dejvi i Meri Šeli izdaju upozorenja o čovekovoj preteranoj i opasnoj kreativnosti u izmeni činjenica prirode.

Sledećeg četvrtka, 16. maja, nastavićemo emitovanje zvučnih zapisa sa ovog naučnog skupa.
Urednici emisije Tanja Mijović i Predrag Šarčević.