Antologija srpske muzike

Rođen 31. avgusta 1908. godine u Beogradu, Milan Ristić je studije muzike započeo u Parizu, nastavio ih u Muzičkoj školi u Beogradu u klasama Miloja Milojevića i Josipa Slavenskog, da bi ih konačno završio u klasi Aloisa Habe na Državnom konzervatorijumu u Pragu. Od 1945. godine Ristić je radio kao zamenik glavnog urednika muzičkog sektora Radio Beograda, a 1963. postao je muzički savetnik direkcije Radio-televizije Beograd. Godine 1961. izabran je za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti, dok je u periodu od 1960. do 1962. bio na čelu Udruženja kompozitora Srbije.

Kako ukazuje Vlastimir Peričić, Ristić je počeo kao pobornik krajnjeg levog krila muzičke avangarde tridesetih godina - ekspresionizma Šenbergovog tipa i Habinog četvrtstepenog sistema. Prelazni period predstavljaju prve posleratne godine u kojima se Ristić obratio folklornim izvorima i inspirisao literarnim sadržajima. Svoja najznačajnija dela napisao je u trećoj stvaralačkoj fazi od 1951. godine, u kojoj je njegova kompoziciona tehnika dostigla zrelost, a muzički jezik se iskristalisao u smislu neoklasičnog izraza, obojenog impulsivnošću, optimizmom, vedrinom i humorom.

Na početku emisije slušaćete Ristićevu Svitu đokozu, komponovanu 1956. godine. Delo je premijerno izveo Simfonijski orkestar Jugoslovenske radio-difuzije 18. marta 1957. godine u Zagrebu, pod upravom Antonija Janigra, a ono, kako ističe Peričić, vanredno dobro ilustruje onu svežu, optimističku crtu, svojstvenu Ristićevoj muzici.

Potom slede Simfonijske varijacije, komponovane 1957. godine. Ovo je delo ozbiljnog sadržaja, ostvareno zrelom kompozicionom tehnikom, o čemu svedoči vešto iskorišćavanje različitih elemenata teme, kao i pun orkestarski zvuk obojen savremenim harmonskim izrazom. Premijerno su izvedene na koncertu održanom 30. decembra 1957. godine u Zagrebu, kada je Simfonijskim orkestrom Jugoslovenske radio-difuzije dirigovao Antonio Janigro.

Emisiju završavamo Ristićevom simfonijskom poemom Čovek i rat, opus 17, iz 1942. godine. Slušaćete snimak koji je Simfonijski orkestar Radio-televizije Beograd pod upravom Mladena Jagušta ostvario 1978. godine. Inače, kako i sam naslov ukazuje, delo je nastalo pod utiskom Drugog svetskog rata i tragičnih događaja koji su zadesili čitav svet. Premijerno je izvedeno tek 1967. godine na talasima Radio Beograda kada je Zagrebačkom filharmonijom dirigovao Milan Horvat, a potom je predstavljeno publici na koncertu Beogradske filharmonije i dirigenta Oskara Danona, koji je održan 4. decembra iste godine.

Emisiju uređuje Irina Maksimović Šašić