Gramofonija – Dela Ladislava Kubika

Iako je ovo izdanje predstavljeno kao deo ciklusa „Muzika nova boemika", ono se značajno razlikuje od ostalih ploča iz serije pre svega po tome što je objavljeno u čast četrdesete godišnjice oslobođenja Čehoslovačke, te je i sadržaj koncipiran tako da odražava atmosferu značajnog jubileja. Snimke je realizovao Martin Husak u junu 1986. i januaru sledeće godine, u Dvoržakovoj dvorani u praškoj Kući umetnika. Značajno je istaći da su snimci zabeleženi digitalnom tehnologijom, što u to vreme nije bilo uobičajeno kada je o reč Suprafonovim pločama sa delima savremenih autora. Kako se ističe u programskom komentaru, osobenosti Kubikovih dela jesu relaksiranost muzičkog sadržaja i težnja ka čistoći i jednostavnosti boja i harmonija uz tekstualnu poruku koja prenosi ideju „socijalističkog humanizma". Imajući to u vidu, ne iznenađuje to što su na snimcima potcrtane svetlije tembralne nijanse i dodatno istaknuto mesto ljudskog glasa u zvučnoj slici prve kompozicije. U drugom ostvarenju namenjenom mešovitom horu, fokus je premešten na razumljivost teksta i oblikovanje delimično ujednačene zvučne mase sačinjene od mnoštva glasova. Samim tim, na oba snimka su uočljive osobenosti rane digitalne produkcije koje se ogledaju u naglašenom gornjem srednjem i visokom registru, nasuprot magnetnim nosačima koji slabije reaguju na zvukove u ovom opsegu. Kubik je devedesetih godina svoje aktivnosti vezao sa Sjedinjene Američke Države, te ovaj album nije ponovo objavljivan, a danas je dostupan na Suprafonovom kanalu striming servisa „Spotifaj".

Kubikova diskografija je tokom sedamdesetih i osamdesetih godina uključivala gotovo sve žanrove, a naročito su uspešni bili albumi sa njegovom kamernom i koncertantnom muzikom, koja je i danas ponekad na repertoarima američkih izvođača. Pored ovih dela, u njegovom opusu se nalazi i nekoliko albuma sa vokalno-instrumentalnim kompozicijama, najčešće na tekstove domaćih pesnika, a njima pripada i ploča koju večeras emitujemo. Ovi albumi otkrivaju i manje poznati segment Kubikovog opusa, koji čine prigodne kompozicije veoma pozitivne atmosfere i pristupačnog muzičkog jezika, a koje su danas u senci njegovih mnogo poznatijih instrumentalnih radova. Kubik je nakon raspada Čehoslovačke emigrirao u Sjedinjene Američke Države gde je postao profesor kompozicije na Državnom univerzitetu na Floridi, a njemu u čast se dodeljuje i nagrada za najuspešnije delo mladog autora koja nosi njegovo ime.

Autor Milan Milojković
Urednica Sanja Kunjadić