Muzika 20. veka – Egon Veles

Velesov muzikološki rad i pionirsko istraživanje vizantijskog pojanja, predmet je veće pažnje nego njegov kompozitorski opus. Inspirisan Malerovim izvođenjem Čarobnog strelca mladi Veles je učvrstio svoju odluku da postane kompozitor i počeo da pohađa časove harmonije i kontrapunkta kod Šenberga. Ipak, Velesov stil je bio duboko ukorenjen u bečki klasični i romantičarski izraz, te je imao tek nekoliko stidljivih pokušaja upotrebe dodekafonske tehnike, i to u poznim simfonijama. No, njegove Tri skice za klavir iz 1911. deluju kao da su omaž Šenbergovoj atonalnosti iz Tri komada za klavir. Kada je prestao sa privatnim časovima kod Šenberga, Veles je započeo studije muzikologije pod mentorstvom Gvida Aldera na Univerzitetu u Beču. Svoja interesovanja je usmerio na vokalnu tradiciju Istoka koja je bila zanemarena u akademskom diskursu.

Velesova uloga u oblikovanju istorije muzike u dvadesetom veku je višestuka: najpoznatiji je po pionirskim istraživanjima vizantijskog pojanja, zatim po objavljivanju prve biografije o Šenbergu, a ništa manje nije važna njegova uloga u osnivanju Međunarodnog društva za savremenu muziku. Međutim, kako je sam voleo da naglasi, Veles je prevashodno bio kompozitor. Pre 1938. godine, kada je zbog političke situacije morao da napusti Beč i preseli se u Oksford, smatran je jednim od najtalentovanijih savremenih kompozitora.

Urednica Sanja Kunjadić