Nova diskografija – Album Rekvijem: jadi rata

U nedelju, 11. novembra 2018. godine, obeležava se stogodišnjica završetka Prvog svetskog rata, najvećeg međunarodnog konflikta i pokolja koji je čovečanstvo do tada iskusilo. Duboka trauma i posledice koje je rat ostavio kako na vojnike tako i civilno stanovništvo, kao i seme budućeg konflikta koje je tada posejano, nagnalo je Čerčila da sukob od 1914. do 1918. posmatra kao početak „dvadesetovekovnog Tridesetogodišnjeg rata". Uzroci i posledice ovog konflikta, koji su se protezali duboko u prošlost i odzvanjale daleko u budućnosti, inspirisali su tenora Ijana Bostridža i dirigenta i pijanistu Antonija Papana da povodom obeležavanja potpisivanja primirja u Prvom svetskom ratu, osmisle program koji bi osvetlio kako tragediju ovog rata, tako i širi kontekst velikih sukoba i neizmernih ljudskih gubitaka. Resital objavljen na albumu Rekvijem: jadi rata, sačinjen je od devetnaest pesama nastalih u rasponu od skoro pedeset godina - od dela Gustava Malera iz ciklusa Dečakov čudesni rog, napisanih poslednjih godina 19. veka, do ciklusa Pesme Volta Vitmana Kurta Vajla, nastalih u jeku Drugog svetskog rata, dok okosnicu programa čine pesme Džordža Batervorta i Rudija Štefana - Britanca i Nemca koji su živote izgubili na frontu u vihoru Prvog svetskog rata.

Govoreći o programu ovog resitala, Ijan Bostridž je istakao da osim o strahotama rata, ove pesme opevaju i druge teme, poput erotske ljubavi i prolaznosti vremena. Iako nastale petnaestak godina pre otpočinjanja otvorenih konflikata između svetskih sila, Malerove pesme iz ciklusa Dečakov čudesni rog - Gde divne trube sviraju, Dobošar i Uranak - neke su od najupečatljivijih pesama o ratu ikada napisanih. Kao i mnoga druga dela nastala krajem 19. i prvih godina 20. veka, ove kompozicije kao da anticipiraju nadolazeću katastrofu, opevajući košmarne strahote i jade rata. Vajlove Pesme Volta Vitmana nastale su nekoliko godina nakon što se kompozitor doselio u Sjedinjene Američke Države bežeći pred nacističkim progonom, dok su sami stihovi napisani u jeku najvećeg konflikta koji je ikada zahvatio njegovu novu domovinu - tokom američkog Građanskog rata. Ipak, najupečatljivije pesme na ovom albumu jesu radovi dva malo poznata, ali talentovana umetnika čiji su životi prerano okončani upravo tokom sukoba u Prvom svetskom ratu. Sa jedne strane, tu je ciklus Šropširski momak Džordža Batervorta, velike nade engleske muzike koji je pogođen snajperskom vatrom tokom Bitke na Somi 1916. godine; sa druge, tu je ciklus Pevaću ti Pesmu nad pesmama Rudija Štefana, muzički znatno avangardnije delo i neobičan ciklus senzualnih, povremeno i erotskih ljubavnih pesama zasnovanih na stihovima pesnikinje Gerde fon Robertus. Ovo pravo malo remek-delo repertoara opeva ne toliko samu temu rata, već se fokusira na nežnost i delikatnost ljudskih odnosa, kao dirljivo zaveštanje mladića koji je život izgubio tokom bitke kod Lavova.

Interpretacija Ijana Bostridža i Antonija Papana prati sve valere ovih raznolikih i često sukobljenih osećanja - dramski instinkt Bostridža ovde dolazi u prvi plan, sa angažovanom interpretacijom teksta, dok Antonio Papano, svojim bogatim dirigentskim iskustvom, pruža klavirskoj pratnji gotovo orkestarsku paletu.

Urednica emisije: Ivana Neimarević