Muzej zvuka

Oracio Veki je rođen u Modeni 1550. godine, a obrazovanje je stekao u benediktinskom manastiru, gde se i zamonašio 1577. godine. Vrlo brzo je stekao ugled u venecijanskim muzičkim krugovima i pozvan je da, uz Andreu Gabrijelija i Klaudija Merulu, učestvuje u pisanju muzike za proslavu venčanja Bjanke Kapelo i Velikog vojvode Frančeska de Medičija. Venecijanski izdavač Gardano objavio je prvu knjigu Vekijevih moteta, a potom su usledili kraći angažmani na mestu kapelmajstora u lombardijskom mestu Salo, zatim Modeni, Ređo nel Emiliji, da bi konačno 1586. godine stigao u Koređo. Sledećih nekoliko godina bio je na ovoj poziciji, istovremeno se intenzivno baveći komponovanjem duhovne i svetovne muzike. Ipak, Veki se osećao izolovanim od velikih muzičkih centara poput Rima, Venecije, Firence ili Ferare, te je 1598. godine prihvatio poziv vojvode Čezarea d Estea da postane „maestro di korte" u rodnoj Modeni. Internacionalno priznanje je usledilo kada je austrijski ambasador prilikom posete ovom gradu čuo Vekijeva dela i ponudio mu mesto kapelmajstora na dvoru Rudolfa II, ali nažalost, Veki zbog lošeg zdravstvenog stanja nije mogao da preuzme ovu dužnost. Umro je u Modeni 1605. godine.

Za života, Oracio Veki je reputaciju stekao pre svega zahvaljujući svojim zbirkama kanconeta - popularnog žanra koji je predstavljao spoj madrigala i vilanela - kao i madrigalskoj komediji Amfiparnas. Kada je reč o duhovnoj muzici, izdvajaju se Mise, Magnifikat, tri zbirke moteta, kao i Rekvijem koji ćete večeras slušati.

Rekvijem je, 1612. godine u Antverpenu, štampao Pjer Falez zajedno sa drugim Vekijevim misama i Monteverdijevom misom In illo tempore, kao jedini italijanski rekvijem iz tog perioda objavljen u ovom flandrijskom gradu. U programskoj knjižici koja prati Glosino izdanje koje ćete slušati u večerašnjoj emisiji, rukovodilac ansambla Grendelavoa Bjorn Šmelcer, zastupa tezu da je upravo ovo delo izvedeno na sahrani Petera Paula Rubensa. On uspostavlja vezu između Rubensa, čija je karijera započela upravo u Mantovi, u trenutku kada je na dvoru boravio i Monteverdi, i prakse u Antverpenu da se tokom službi za pokojnike izvodi osmoglasna polifona misa sa dodatim stavovima Dies Ire i Libera me. Ova praksa postala je posebno rigorozna nakon velikih društvenih i kulturnih promena 1585. godine, kada je grad definitivno potpao pod vlast katoličke Španije. Prema Šmelceru, konvencije pogrebnih rituala ovog doba, čine Vekijev rekvijem najizglednijim izborom za sahranu tako značajne ličnosti kao što je bio Rubens. U svojoj interpretaciji, ansambl Grendelavoa Vekijev stil „ukršta" sa venecijanskom praksom instrumentalne muzike, uvodeći brojne ornamente u vokalne deonice koji bi trebalo da evociraju zvuk sakbuta i truba iz venecijanskih bogomolja sa kraja 16. veka.

Urednica emisije Ivana Neimarević