Ivica Mladenović: Sociologija protiv socijalizma u radu Emila Dirkema

Ivica Mladenović analizira Dirkemovo shvatanje socijalizma, izloženo u nekoliko naučnih tekstova i u jednoj knjizi, koja je objavljena posle sociologove smrti. Emil Dirkem je pitanje socijalizma razmatrao naročito detaljno i pasionirano tokom 1895-96. godine, kada je na Univerzitetu u Bordou držao kurs o ovoj temi.

U prvom delu teksta Mladenović pokušava da klasika sociologije naučno, ali i ideološki, jasno smesti u društveno-istorijski kontekst Treće republike, koji je, bez sumnje, presudno uticao na njegova glavna intelektualna interesovanja. U drugom delu autor, uz kritički osvrt, prikazuje Dirkemov pogled na socijalizam, koji je u značajnoj meri uslovljen interesnim, van-naučnim faktorima, odnosno sociologovim nastojanjem da odbrani politički projekat „solidarizma", te da iz datog okvira kritikuje konkurentske političke paradigme. Meta njegove kritike je na prvom mestu socijalizam, koji je krajem 19. veka bio u velikom usponu, ne samo kao politički pokret, nego i kao izvor saznanja, toliko da su ga mnogi poistovećivali sa sociologijom, što je sociologu naročito smetalo. Pored toga, posebna važnost se pridaje obrazloženju teze da se Emil Dirkem u analizi socijalizma ne pridržava važnih naučnih kriterijuma, koje je inače sâm uveo u sociologiju, tako da njegova sociologija igra istovremeno dvostruku ulogu: nauke i političke ideologije.

Urednica emisije Tanja Mijović.