Đuzepe Verdi: Don Karlos

Nova postavka Don Karlosa Đuzepa Verdija je posebna jer se se u Pariskoj operi ovo delo nije izvodilo na francuskom jeziku od 1986. godine. To znači povratak pariske verzije na pozornicu za koju je napisana 1867. godine, kada je Verdi želeo, zasićen lošim pozorišnim uslovima u Italiji, da se prebaci u francusku prestonicu - centar velike opere u tadašnjoj Evropi. Pored toga, Pariska opera je ponudila rekonstruisanu, integralnu verziju originalne partiture Don Karlosa, sa svim segmentima koje je Verdi izbacio ili prepradio tokom proba, kako bi se, prema rečima Filipa Žordana, dočaralo dramsko bogatstvo ove opere u svim njenim političkim, religioznim, istorijskim, psihološkim i drugim dimenzijama.

Filip Žordan tako kaže: „Korišćenje francuskog daje Don Karlosu intelektualnu i političku dimenziju, nasuprot sentimentalnom karakteru italijanske verzije. Sami likovi koje je Verdi napravio u Don Karlosu nisu obični arhetipovi. Kao Mocart pre njega, ali i kao Vagner, on je potcrtao ambivalentnost ljudske psihologije dodeljujući svakom liku više karakternih crta. Kao što je to već u učinio u Magbetu sa Lejdi Magbet on se ne zadovoljava samo lepim vokalnim frazama, već istinu o njenom biću nosi i vokalna ekspresivnost koja je na granici ružnog i zgrčenog. Verdijeva potraga za psihološkom autentičnošću osvetljava i njegovu fascinaciju najvećim dramatičarima modernog vremena: Šekspirom, kao i Šilerom, čiji je pacifistički parfem sastavljen od pamfleta protiv relgije, osvajačke politike i aristokratije duboko očarao kompozitora... Ovakav pristup je rezonirao sa društvenim i patriotskim osećanjima Verdija, te Don Karlosa treba posmatrati kao jedno od suštinskih dela za razumevanje njegovog stvaralaštva."

Urednica Ksenija Stevanović