Antoan de Loaje i kompozitori-gitaristi

Gitarista i kompozitor Antoan de Loaje pripada generaciji francuskih stvaralaca čiji je život suštinski bio oblikovan Francuskom buržoaskom revolucijom i političkim promenama do kojih je ona dovela. Rođen u Klermon-Feranu, 6. septembra 1768. godine, u aristokratskoj porodici, De Loaje je od malena učio da svira na čembalu i gitari. Sa šest godina preselio se u Pariz, koji je tada bio jedan od centara umetnosti sviranja na gitari i gde je imao priliku da se susretne sa vodećim virtuozima na ovom instrumentu. Uz podršku porodice, De Loaje je imao privilegiju i mogućnost da poseti više evropskih prestonica usavršavajući svoju veštinu sviranja, te je već kao dvadesetogodišnjak bio zapaženi virtuoz. Priključio se jednoj od francuskih putujućih pozorišnih trupa koja je nastupala širom Francuske i izvan njenih granica, a posebno je bio zapažen njihov boravak u Rajnsbergu, na dvoru pruskog princa Fridriha Hajnriha. Početkom sudbonosne 1789. godine De Loaje je stupio u vojnu službu francuskog kralja Luja XVI, i preživeo napad pobunjene mase na gardu u Versaju iste godine. Zbirku koncertantnih dua opus 31 izradio je u toku svog izbeglištva iz Francuske koje je usledilo nakon revolucije, i ona se neretko smatra njegovim najuspelijim opusom.

Italijanski gitarista i kompozitor Filipo Granjani bio je tek godinu dana stariji od svog francuskog savremenika. Rođen u Livornu u porodici čuvenih muzičara i lautista, pre nego što je postao virtuoz na gitari, ovladao je i tehnikom sviranja violine. Granjani je početkom 19. veka počeo da objavljuje svoje opuse kamerne muzike za gitaru sarađujući sa čuvenom milanskom izdavačkom kućom Rikordi. Nekoliko puta je boravio u Nemačkoj da bi se preselio u Pariz gde je bio aktivan do oko 1812. godine.

Čitavu dekadu mlađi Fernando Sor bio je vodeći španski gitarista svoje generacije, a reputaciju je delom izgradio i odlučivši da 1813. godine napusti domovinu i gradi svoju karijeru ambicioznim evropskim turnejama, koje su dosezale sve do Sankt Petersbuga i Moskve, pri čemu je najveći deo vremena provodio u Parizu i Londonu. Sorovo pismo odlikuju kompleksne fakture i upotreba polifonije, te izražena harmonska raznovrsnost, a upamćen je i kao jedan od najglasnijih protivnika upotrebe trzalice.

Autor Srđan Atanasovski
Urednica Sanja Kunjadić