Putevi koncertantne muzike u Engleskoj

Džon Stenli, kompozitor, violinista i orguljaš, rođen je 17. januara 1712. godine u Londonu, a usled nesrećnog slučaja je kao dvogodišnjak ostao slep. Stenli je bio zapažen kao virtuoz na orguljama, a u oblikovanju najvećeg broja svojih dela bio je čvrsto vezan za idiom poznog baroka. U njegovim delima se pre svega ogleda uticaj Georga Fridriha Hendla, koji je ujedno bio i dobar Stenlijev prijatelj. Ipak, u svom poslednjem koncertantnom opusu, zbirci od šest koncerata za čembalo objavljenoj 1775. godine, osavremenio je svoj pristup odnosu soliste i orkestra. Poslednji, šesti koncert iz ove zbirke, posebno se izdvaja po upotrebi modernijih melodijskih formula i fakture, poput albertinskog basa.

Rođen 1709. godine u Njukaslu na severu Engleske, Čarls Ejvison je bio zapažen kao kompozitor, ali i kao muzički pisac i organizator serije koncerata u svom rodnom gradu. U svom Eseju o muzičkom izražavanju iz 1752. godine, koji se smatra prvim značajnim teorijskim napisom o muzici na engleskom jeziku, Ejvison govori afirmativno o afektivnom stilu italijanskog baroka, posebno ističući doprinose Frančeska Đeminijanija i Benedeta Marčela, i to na uštrb Hendla. U svom opusu Ejvison je uglavnom ostao veran formi končerta grosa, iako se u zrelom stvaralaštvu prepoznaju odgovori na popularnost novog instrumentalnog stila oličenog u delima Jozefa Hajdna i Johana Kristijana Baha. Ejvisonova zbirka koncerata iz 1758. godine, objavljena kao opus 6, ističe se brigom koju je kompozitor posvetio naznačavanju željene dinamike i artikulacije, u skladu sa njegovim učenjem o afektima u muzici, a u poslednjim koncertima iz zbirke jasan je uticaj novih formalnih rešenja zasnovanih za sonantom principu.

Autor emisije Srđan Atanasovski