Milan Subotić: Glad u ukrajinskom žrtvenom narativu

U ovom radu koji je deo obimnije studije o politici istorije savremene Ukrajine, autor je analizirao viktimološki aspekt nacionalno-istorijskog ukrajinskog narativa u čijem središtu su rasprave o milionskim žrtvama gladi tokom sovjetske kolektivizacije s početka tridesetih godina prošlog veka. Započeti u okviru akademske istoriografije, sporovi o „Holodomoru" (tj. „morenjem ili ubijanjem glađu") bili su prevashodno fokusirani na pitanje njegove karakterizacije kao genocida koji je sovjetska vlast sprovodila protiv seljaštva kao većinskog dela ukrajinske nacije. U prvom delu teksta Subotić je detaljno analizirao argumente u korist i protiv interpretacije „velike gladi" kao „genocida", te je interpretirao posledice koje je prihvatanje ovih suprotstavljenih stanovišta imalo u konstituisanju nacionalne samosvesti savremene Ukrajine. Ukazivanjem na različite mogućnosti tumačenja pravnog koncepta „genocida", u drugom delu rada su tematizovane njihove funkcije u formulisanju „politike istorije" tokom različitih perioda post-sovjetskog razvoja Ukrajine. Istakavši važnu ulogu memorijalnih i komemorativnih praksi obeležavanja Holodomora u konstrukciji „žrtvenog nacionalnog narativa", Milan Subotić je ukazao na nejednaku recepciju tog narativa u različitim regionima Ukrajine, te na paradoks prema kome su nacionalno-integrativni kapaciteti tog narativa bili najograničeniji upravo u onim delovima zemlje koji su bili najviše pogođeni glađu. Pored kolektivnog pamćenja tragične prošlosti, odlučujuću ulogu u širenju i prihvatanju predstave o žrtvenom statusu nacije imalo je osporavanje teritorijalne celovitosti Ukrajine od strane Ruske Federacije. Pod uticajem tekućeg „hibridnog rata", žrtvena komponenta ukrajinske politike istorije oličena u Holodomoru potisnuta je u drugi plan isticanjem njene herojske komponente simbolizovane u isticanju istorijskog kontinuiteta borbe za nacionalnu nezavisnost i državni suverenitet.

Urednica Olivera Nušić.