Smilja Marjanović-Dušanić: Telo i društvo

Tokom poslednjih decenija uočljiv je izrazit porast akademskog interesovanja za različite aspekte telesnosti, odnosno za shvatanja tela kao antropološkog, istorijskog i sociološkog fenomena. Telo se proučava kao društveni fenomen koji se oblikuje delovanjem različitih kulturnih, političkih i istorijskih uticaja. Kada se govori o ovim uticajima, polazi se od teorijske pretpostavke da društvo na svojevrstan način „konstruiše" telesnost. Shodno tome, telo, kao neposredan i posredan izvor saznanja o promenljivoj slici odnosa između pojedinca i društva, i samo postaje „istorično".

Ipak, odnos prema telu u srednjovekovnim društvima, a naročito promene do kojih je došlo u tom periodu, moraju se, prema mišljenju autorke, shvatiti veoma uslovno, kako bi se izbegli rizici preteranog pojednostavljivanja i/ili uopštavanja. Reč je, naime, o dugotrajnim procesima, sa svim razlikama u odnosu na prostor, vreme i načine na koje su oni oblikovani. S tim u vezi, ni izvanredni rezultati koji su postignuti u proučavanju ranosrednjovenkovnih svedočanstava o tadašnjim shvatanjima tela, niti teorijski pristupi na kojima su ovi rezultati zasnovani, ne mogu se na jednostavan način primeniti na srpske prilike, prostorno i vremenski udaljene, kao ni na žanrovski specifična srpska žitija. U tekstu „Telo i društvo" autorka sumarno predstavlja najvažnije rezultate dosadašnjih istraživanja u oblasti odnosa srednjovekovnih hrišćana prema telesnom, ali, takođe, ukazuje na glavne smernice za dalja razmatranja, čiji bi cilj bio da se objasne različiti koncepti telesnog unutar srpskog hagiografskog narativa.

Urednik emisije: Predrag Šarčević