Antologija srpske muzike

Rođen 1923. godine u Beogradu, Dragutin Gostuški je studije kompozicije završio na Muzičkoj akademiji u klasi Milenka Živkovića. Uporedo sa studijama kompozicije, Gostuški je pohađao i studije istorije umetnosti na Filozofskom fakultetu koji je završio 1950. godine. U periodu od 1952. do 1960. godine radio je kao naučni saradnik Muzikološkog instituta. Godine 1965. stekao je doktorat na Filozofskom fakultetu u Beogradu sa disertacijom Vreme umetnosti.

Proučavajući opus ovog autora, Vlastimir Peričić ukazuje kako je Gostuški stvaralac pretežno lirskog elementa. U svojim delima, posebno ranijim ostvarenjima, Gostuški koristi stilizovane elemente srpske tradicionalne muzike, dok u kasnijim kompozicijama teži ka izrazu koji se može odrediti kao savremen i ličan.

Na početku emisije slušaćete Klavirski trio iz 1950. godine, u izvođenju Andreje Pregera, klavir, Aleksandra Pavlovića, violina, i Viktora Jakovčiča, violončelo.

Zanimljivo koncipiran u postupnoj gradaciji tempa i obojen elementima narodne muzike, trio, prema Peričićevim rečima, odaje lirsku crtu kompozitorovog temperamenta, ali se mestimično uspinje i do snažnih dramskih struktura koja od kamernog ansambla zahtevaju gotovo orkestarsku zvučnost. Delo je premijerno izvedeno 30. avgusta 1951. godine na studentskom festivalu u Minhenu.

Nakon trija slušaćete Končerto ačelerato u interpretaciji violiniste Dejana Bravničara i Beogradskog kamernog orkestra pod upravom Mladena Jagušta.

Komponovan 1961. godine, ovaj ubrzani koncert odnosi se na dispoziciju stavova. Naime, umesto uobičajenog brzog – umerenog – brzog stava, Gostuški koncert oblikuje kroz stavove Largo – Alegreto – Presto, kao što je to bio slučaj i njegovom Klavirskom triju. Peričić napominje da je nova crta u stvaranju kojom Gostuški teži ka savremenom harmonskom izrazu i posebnom instrumentalnom koloritu posebno izražena u ovom delu. Naime, orkestar je sastavljen samo od gudača, klavira i bogate grupe udaraljki poput vibrafona, ksilofona, klepetuša, kao i egzotičnih vrsta bubnjeva.

Delo je premijerno izvedeno 14. novembra 1961. godine kada je nastupao violinista Aleksandar Pavlović uz pratnju Beogradske filharmonije pod upravom Krešimira Baranovića.

Emisiju uređuje Irina Maksimović