Kompozicije Petra Bergama

Student Stanojla Rajičića i Milenka Živkovića, Petar Bergamo je već od početka šezdesetih godina prošlog veka zauzeo istaknuto mesto na srpskoj kompozitorskoj sceni. Razvijajući svoju poetiku iz poznoromantričarskog stilskog prosedea, Bergamo je postepeno odbacivao nasleđene formalne i tonalne konvencije osvajajući ekspresionistički izraz zaogrnut bogatim orkestarskim koloritom. Njegova Prva simfonija opus 2, nastala 1961. godine kao prerada četiri godine starije Sonate za klavir, prikazuje sve odlike kompozitorovog ranog stila oličenog u klasičnom oblikovanju forme i efektnoj orkestraciji koja donosi romantičarski emocionalni tonus, ali i savremeniji, premda još uvek tonalni harmonski jezik. Dramaturško težište ovog četvorostavačnog ciklusa, Bergamo je postavio na mesto karakterno napetog prvog stava, za kojim slede lirsko-ekspresivni andante, potom skerco i motorični finale u formi sonatnog ronda.

Varijacije na neprekinutu temu za klavir opus 3, iz 1957. godine koncipirane su u ispredanju muzičkog toka kroz smenu varijacija koje organski i bez predaha proizlaze jedna iz druge. Razvijajući svoj muzički tok u dva velika dinamička luka, delo donosi svež harmonski jezik koji doseže granice atonalnosti.

Koncertantnu muziku, studije za simfonijski orkestar opus 7, Petar Bergamo napisao je 1962. godine. Prepoznato u vremenu nastanka kao jedno od najznačajnijih dela savremene srpske muzike, za koje je Bergamo 1963. godine dobio Sedmojulsku nagradu, ovo ostvarenje prikazuje do tada najdalja kompozitorova traganja za novim zvukom i izrazom. Smelu, atonalnu harmoniju Petar Bergamo je obojio apartnim orkestarskim koloritom, dok formalna struktura dela ne prati ni jedan tradicionalan obrazac. Zamišljeno kao niz varijacija bez teme, delo se razvija kroz postupno ubrzavanje tempa izvedeno u dva široka gradaciona luka.

Autor emisije: Stefan Cvetković