Guslanje u Pekingu između Srbije i Crne Gore

Činjenica da je pevanje uz gusle deo kulturnog nasleđa više balkanskih naroda, obavezuje, u najmanju ruku, na obazriviju prezentaciju ovog nematerijalnog dostignuća, od one prezentacije koju smo mogli videti prilikom otvaranja Kulturnog centra Srbije „Ivo Andrić“ u Pekingu, navodi se u saopštenju crnogorskog ministarstva koje prenosi RTCG.

Dalje se precizira da „to što je pevanje uz gusle za sada upisano na Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva kao deo kulturnog nasleđa Srbije, podrazumeva da Srbija prilikom prezentacije ovog nasleđa tretira sopstvenu guslarsku tradiciju i sve ono što uz nju ide, kao što su nošnja, simbolička značenja i izvornost i autentičnost tekstova guslarskih pesama“.

„Poštujući činjenicu da pevanje uz gusle pripada i kulturnom nasleđu Srbije, što je uostalom potvrđeno upisom na Uneskovu listu, smatramo da se prilikom prezentacije i promocije ovog nematerijalnog dostignuća ne bi smelo referisati na one njegove sadržaje i elemente koji pripadaju drugim narodima, odnosno kulturnom nasleđu druge države. Vođena takvim pristupom, Crna Gora će i ubuduće prezentirati pevanje uz gusle, kao deo sopstvenog kulturnog nasleđa, što će se posebno odnositi na period nakon što kandidatura Crne Gore, Albanije, Hrvatske i BiH bude prihvaćena od strane Uneska“, poručili su iz Mistarstva kulture Crne Gore.

Srbija nije „posegnula“ ni u čije kulturno nasleđe

Ministarstvo kulture i informisanja Srbije saopštilo je da upis gusala na Unesko listu nematerijalne kulturne baštine ne znači da se tvrdi da su Srbi izmislili gusle i guslanje, nego da je reč o temeljnoj i živoj baštini srpskog naroda, o čemu svedoče brojna udruženja i posećene guslarske večeri.

Srbija je, prilikom nominacije pevanja uz gusle za Uneskovu listu podnela opsežnu dokumentaciju i tokom dvogodišnje procedure, stručnjaci su vrednovali priloženi dosije i čitava procedura je bila javna.

Guslar koji je izveo svoju pesmu na otvaranju Kulturnog centra „Ivo Andrić“ u Pekingu bio je odeven u nošnju koju su nosili i nose Srbi u Crnoj Gori i Hercegovini i to je činjenica koju nijedna nova identitetska konstrukcija ne može da izmeni, navedeno je u saopštenju.

Deo srpskog nasleđa, i to veoma izrazit, poticao je i potiče iz Crne Gore i Srbija nije ni ovom prilikom uzela ništa tuđe. Smatramo da je Ministarstvo kulture Crne Gore sa više takta i skrupula trebalo da se oglasi o ovoj temi, te ih obaveštavamo da Srbija nije „posegnula“ ni u čije kulturno nasleđe „predstavljajući ga kao svoje“.

Ohrabrujemo ih da pažljivije izuče nesporne etnografske i etnomuzikološke činjenice pre nego što posegnu za neprimerenom i neargumentovanom jetkošću.

Ministarstvo kulture i informisanja Srbije i ustanove kulture, spremne su da im u tom poslu pruže i odgovarajuću pomoć i podatke, istaknuto je u saopštenju.  

Nakon što je Unesko odlučio da gusle uvrsti na Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva kao deo kulturnog nasleđa Srbije, ambasadori Albanije, Hrvatske, Crne Gore, BiH i, kako se navodi, nekih drugih zemalja, podneli su toj organizaciji zajednički zahtev za postizanje konsenzusa o tome da li ovaj instrument pripada vizantijskoj ili arapskoj kulturi.