Vredan prsten iz 14. veka u kolekciji „Adligata“

Poklon je dar osnivača „Adligata“, književnice Tanje Kragujević i profesora Vasilija Vince Vujića.

Prsten iz druge polovine 14. veka najverovatnije je delo lokalnih zanatlija iz Novog brda, što mu daje posebnu važnost. Izrazito je ženski, što ga čini još ređim. Očigledno je pripadao najvišem staležu, članovima vladarske porodice, porodice velikaša ili najbogatijim članovima gradskog staleža.

Ovaj nakit je važan trag srpske istorije pošto svedoči o rudarstvu i veštini srpskih zanatlija, a Srbija je u oba ova segmenta u to vreme bila u samom vrhu Evrope i sveta.

Doktor Marko Popović, arheolog koji vodi istraživanja, konzervaciju i prezentaciju ostataka fortifikacije Novog brda, pod okriljem Uneska istakao je da je prsten savršen primerak, nesumnjivo sa Novog brda iz druge polovine 14. veka.

„Očigledno je dugo bio nošen, tokom nekoliko generacija. Verovatno je bio prenošen sa jedne generacije na drugu. On svakako spada među najbolje primerke srpskog srednjovekovnog prstenja“, ocenio je Popović.

Na prstenu se nalazi izbledeo ćirilični natpis, za čije dešifrovanje će biti angažovani najeminentniji istoričari. Očekuje se da se, po dešifrovanju natpisa, otkrije za koga je tačno napravljen.

U Novom brdu nalazili su se neki od najvažnijih evropskih rudnika i radionica za izradu nakita od zlata i srebra. Srednjovekovna slava Srbije u velikoj meri je ostvarena zahvaljujući rudarstvu. Samo je na Novom brdu godišnje vađeno i po sedam tona srebra.

U ovom gradu svoj novac su kovali Stefan Dečanski, car Dušan i knez Lazar, a verovatno i drugi srpski vladari.

Novo brdo je u okviru Srbije uživalo posebnu autonomiju. U jednom trenutku, prema procenama istoričara, imao je između 5.000 i 10.000 stanovnika, bio je veći od Beograda i Smedereva. Poređenja radi, u to vreme je London imao 40.000 stanovnika!

Novobrdska tvrđava je najbolje urađena i projektovana građevina u Srednjem veku u srpskim zemljama. Ovaj srpski grad Konstantin Filozof je opisao kao grad srebrni i uistinu zlatni. Osnovan krajem 13. veka, brzo je postao najpoznatiji grad srednjovekovne Srbije, sve do konačnog turskog osvajanja 1455. godine.

Krajem 16. veka počinju pustošenje i progoni hrišćana, a baš iz tog doba su srebrne naušnice sa pozlatom i dragim kamenom napravljene u Prizrenu.

Zbog razvijenog rudarstva Stefan Lazarević je doneo poznati Zakon o rudnicima, koji je bio drugi u Evropi i koji je važio i narednih vekova u Osmanskom carstvu.

Ustanički jatagan i sablja, verovatno, visoko rangiranog Turčina na slikovit i pomalo zastrašujući način prikazuju burni period srpske istorije.

Sve veći broj dragocenosti važnih za istoriju Srbije i sveta, prikazane na zanimljiv i pristupačan način, privlači veliki broj posetilaca u Udruženje „Adligat“.

Nije retkost da turisti iz dalekih zemalja dolaze u Srbiju samo zbog obilaska ovih muzeja, a ovo Udruženje je i veoma omiljeno među diplomatama. Samo u toku proteklih nedelju dana u gostima su im bile diplomate iz Finske, Alžira i Ekvadora.