Krvlju natopljen kavkaski orah živi spomenik sovjetskim oslobodiocima

Ovih dana pre 73 godine vodile su se teške borbe protiv nemačkog okupatora na Avali. Rame uz rame sa našim borcima bili su vojnici Crvene armije, iz svih delova bivšeg Sovjetskog Saveza.

Bilo je i dobrovoljaca sa Kavkaza. U džepu su, često, nosili nešto da ih podseća na rodni kraj, a mnogi se nisu vratili kući. Jedan je nosio orah. Poginuo je na Avali, a iz njegovog šinjela niklo je drvo. I danas je tu živi spomenik iz Drugog svetskog rata.

„Oko hiljadu sovjetskih vojnika je poginulo u operaciji oslobađanja Beograda. Nekoliko hiljada je poginulo i povređeno u bojevima od Đerdapa i Timoka, pa sve do Morave i Beograda“, navodi Nebojša Damjanović, savetnik u Istorijskom muzeju Srbije, kustos i istoričar.

Prema njegovim rečima, ne treba zaboraviti i deo jedinica trupa Drugog ukrajinskog fronta, koje su od neprijatelja očistile Banat i nekoliko dana prethodno ušle u Pančevo.

„Dakle, oslobođenje Vojvodine najvećim delom bilo je obavljeno od strane sovjetskih snaga“, ističe Damjanović.

Kavkaski orah je i ime svečane akademije i muzičko - dramskog događaja kojim će biti obeleženo oslobađanje Beograda, 20. oktobra u Narodnom pozorištu.

„Ideja nam je bila da ovu priču predstavimo u drugom svetlu. To je, u stvari, ona intimna istorija pojedinca koji je dao život za oslobađanje našeg glavnog grada. U ovom slučaju je u pitanju jedna ruska porodica koja je dala život jednog svog člana za oslobađanje bratskog naroda", kaže režiser, Vladan Đurković.

Kako je objasnio, ovo je jedna plemenita i rodoljubiva priča, ali možda još važnije, ovo je priča o sposobnosti da učestvujete u slobodi drugog naroda.

Avala je bila kobna za mnogobrojne neznane junake tokom rata, a dvadesetak godina posle oslobađanja prestonice ovde su u avionskoj nesreći stradali i čuveni general Ždanov i maršal Birjuzov.