Kod Topole otkrivena srednjovekovna crkva

Sakriven duboko u šumi, na severoistočnim padinama Rudnika, pre četiri ili pet stotina godina, podignut je mali seoski manastir. Prve procene govore da je ovaj kompleks, čiji su ostaci otkriveni pre nekoliko nedelja, osim samog manastira, najverovatnije činilo nekoliko drugih objekata.

„Crkva koju smo istražili ima dve faze gradnje, od kojih starija pripada poznom srednjovekovnom razdoblju, a što se mlađe faze tiče, odnosno doziđivanja priprate, još nismo sasvim sigurni kom periodu pripada“, objašnjava doktor Dejan Radičević sa Filozofskog fakulteta u Beogradu.

Prema njegovim rečima, vrlo je moguće da građevina potiče iz 16. veka, odnosno iz perioda obnove Pećke patrijaršije.

„Mi smo tek na dva mesta sišli u crkvu do poda, da vidimo stratigrafiju, da vidimo o čemu se zapravo radi. Mi smo to samo površinski definisali da bismo mogli da ga dokumentujemo i da bi geodeti mogli da izrade svoju dokumentaciju“, dopunjava objašnjenje Radičević.

Otkriveni su izuzetno dobro očuvani kameni zidovi crkve i nekadašnjeg konaka. Na nekim delovima oni su visine i do dva metra, što je, kažu arheolozi, retkost kod objekata ovakve gradnje i starosti. Veruje se da su ga udaljenost od glavnog puta i sam položaj - duboko u šumi – sačuvali od većeg uništavanja.

„Na ovom prostoru se pominje nekoliko manastira, u tefterima 16. veka, kao što vidimo ima dosta i arheoloških tragova na samom terenu“, kaže istoričar Narodnog muzeja u Aranđelovcu Vladan Milivojević.

Bila je to i prilika za aposolventkinju arheologije Jovanu Nenadović da se, na licu mesta, upozna sa suštinom ovakvih istraživanja.

„Radili smo na raščišćavanju unutrašnjosti crkve, trenutno radimo na crtanju zidova i ja učim kako se sve to radi“, kaže Jovana.

Tokom probnih iskopavanja pronađeni su i fragmenti fresaka, stakla, a na nekim mestima živopis je očuvan i na zidovima. Po završetku probnih arheoloških ispitivanja, ostaci manastira će ponovo biti zatrpani, kako bi se sprečilo propadanje.

Nažalost, nastavak radova moguć je, kako kažu stručnjaci, tek kada se obezbede neophodna sredstva.