Da li je pronađena olupina broda Džejmsa Kuka?

 Legendarni kapetan Džejms Kuk bio je britanski moreplovac, vrhunski kartograf i istraživač. Njegovi brodski dnevnici bili su veoma poštovani u naučnim krugovima, jer je bio vrstan poznavalac algebre, trigonometrije i astronomije. Kraljevsko društvo ga je poslalo 1766. na Pacifik kako bi istražio prolazak Venere pored Sunca. Tada je preuzeo komandu nad brodom Endevor. Tokom tri putovanja širom sveta, mapirao je veliki deo Tihog okeana i istražio Australiju, Novi Zeland i brojna ostrva, među kojima su Havaji, koje je on nazvao Sendvička ostrva prema prvom lordu Admiraliteta.

Kuk je ubijen u sukobu na Havajima 1797. Njegova istraživanja promenila su istoriju Pacifika, a dolazak na obale Australije smatra se veoma važnim u istoriji stanovnika sedmog kontinenta. Reka Endevor nazvana je prema njegovom brodu.

 Slavni kapetan i slavni brod
Brod Endevor je kasnije preimenovan u Lord Sendvič II, a tokom Američkog rata za nezavisnost korišćen je kao transportni brod. Zajedno sa još 12 drugih brodova, potopljen je 1778, kako ne bi pao u ruke Francuzima.

U potrazi za najslavnijim brodom kapetana Kuka, arheolozi iz Australijskog nacionalnog muzeja, ronioci, podvodni arheolozi i istraživači organizacije RIMAP (Rhode Island Marine Archaeology Project) istraživali su ostatke svih 13 brodova i postepeno eliminisali jednu po jednu olupinu. Uz tri-de snimak lokacije olupine Kukovog broda, veruju da su na putu da reše jednu od najvećih pomorskih misterija, iako istraživanja tek predstoje. Kada se drvo odvoji od olupine, podvrgnuće ga obimnim testovima (koji mogu trajati do jedne i po godine) kako bi dokazali da je u pitanju upravo Endevor.

Prema presudi državnog tužioca Roud Ajlanda, ostaci slavnog broda ostaju u Americi. Australijski naučnici, kao i brojni ljubitelji pomorstva i kapetana Kuka, nadaju se da će neke artefakte iz olupine imati priliku da vide na izložbi kojom će se obeležiti 250 godina od Kukove istorijske posete Australiji.

Priredila Mirjana Bjelogrlić