Kako se menjao kod za simuliranje i prognozu vremena

Taj kôd je već sadržao elemente koji su bili ispred svog vremena i koji su tek nedavno postali opšteprihvaćeni. Napisao ga je Fedor Mesinger, danas akademik SANU, a ubrzo mu se, u daljem usavršavanju koda, pridružio postdiplomski student Zaviša Janjić, sada dopisni član SANU.

 Veoma brzo taj kôd je privukao pažnju nekoliko istaknutih stručnjaka drugih zemalja. Italijan Stefano Tibaldi je došao na neko vreme u Beograd da proučava kôd i ponese ga sa sobom, dok je Irac Rej Bejts preuzeo kôd i odneo ga u Egipat, gde je bio na jednogodišnjem boravku u okviru projekta Svetske meteorološke organizacije (SMO). Rezultati su predstavljeni na Kongresu Komisije za osnovne sisteme SMO u Beogradu 1974. godine. U tadašnjem Saveznom hidrometeorološkom zavodu usledila je prva operativna instalacija kôda, tada već opremljenog sistemom za analizu početnih podataka.

Od ovog početnog modela kôda, tada prozvanog LAPEM (Limited Area Primitive Equation Model), pa nešto kasnije HIBU (Hydrometeorological Intitute and Belgrade University model) nastajali su kasniji, sa značajnim usavršavanjima, sve do današnjeg modela „Eta".

Cilj skupa bio je da vodeći naučnici iz ove oblasti prikažu viziju budućeg razvoja modela „Eta". To je naročito atraktivno zato što se numerička tehnologija te vrste danas oprema modelima za račun povezanih sistema: za promene okeanskih strujanja, vegetacije tla, ledenih pokrivača okeana, ledenih naslaga na Grenlandu i Antarktiku, kako bi se računale projekcije promene klime za razne moguće scenarije povećavanja sadržine gasova i stvaranja staklene bašte u atmosferi.

 Priredile: Aleksandra Filipović i  Aleksandra Stojanović