Susret sa istorijom medicine

Prema rečima doktora nauka Aistisa Žalnore, predavača na Odeljku za istoriju medicine na ovom fakultetu, Muzej istorije medicine oformljen je 1777. godine, par godina nakon formiranja Odseka za anatomiju Univerziteta u Vilnjusu. Zanimljiva je činjenica da se to sve dešavalo pre zvaničnog osnivanja Medicinskog fakulteta osnovanog četiri godine kasnije u okviru „Visoke škole velikog vojvodstva Litvanije“.

U današnjem Muzeju sačuvani su ekponati iz sredine 19. i sa početka 20. veka kao i iz perioda između dva svetska rata kada je grad Vilnjus pripadao Poljskoj, kao i iz posleratne, Sovjetske Republike Litvanije. Zbirkama nedostaju predmeti iz osamnaestog i sa početka devetnaestog veka.

Za to je vezana priča o bekstvu francuskih vojnika nakon neuspelog Napoleonovog pohoda na carsku Rusiju. Bežeći ka Evropi, po polarnoj zimi, dospeli su u Litvaniju. Smrznutim, iznemoglim, očajnim vojnicima neki od eksponata poslužili su kao hrana. Ne znamo koliko njih je uspelo da stigne do domovine, ali je ostala ova bizarna, i nažalost istinita priča. Najveći broj eksponata iz doba okupacije od strane carske Rusije tridesetih godina 19. veka, završio je u muzejima u Kijevu. Od početka okupacije, do ponovnog proglašenja nezavisnosti 1918. nije bilo Medicinskog fakulteta.

U okviru Instututa za anatomiju, sačuvano je približno 1.000 lobanja i skeleta iz Vilnjuskog regiona, prikupljenih u vreme Poljske okupacije i u doba Sovjetskog Saveza. Među istraživanjima, najnovije je o dentalnim anomalijama povezanim sa navikama u ishrani stanovništva sa početka dvadesetog veka.

Muzej je nastavio je sa radom nakon ponovnog otvaranja Fakulteta. Nalazi se pod okriljem Katedre za istoriju medicine, gde se analiziraju stari spisi iz kojih se dalje izvode zaključci o zdravstvenom stanju stanovništva ove regije u prošlosti.

U vreme između dva rata, Mihael Rajher, šef Instituta za anatomiju, radio je kraniološka istraživanja koja su doprinela sprečavanju uništavanju jevrejske manjine tokom nacističke okupacije. Takva istraživanja su bila interesantna i posle Drugog svetskog rata, i baze podataka iz ovih istraživanja koriste i današnji forenzički patolozi.

Muzej istorije medicine postao je atraktivno mesto za naučne skupove. Početkom februara u ovom muzeju je došlo do susreta grupe aktuelnih i svršenih studenata master studija iz bioetike. To je doprinelo raznovrsnosti i kvalitetu studijske posete Nacionalnom komitetu za bioetiku Litvanije i Regionalnom komitetu za istraživačku etiku Medicinskog fakulteta u Vilnjusu.

Studenti iz zemalja centralne i jugoistočne Evrope su imali priliku da se upoznaju sa radom etičkih komiteta Litvanije. Osim uspostavljanja zakonske osnove, i uređivanja sistema etičkih komiteta, Litvanija je postala i centar edukacije iz ove oblasti. Zahvaljujući saradnji dr Eugenijusa Gefenasa, šefa Katedre za istoriju medicine Medicinskog fakulteta i direktora Nacionalog komiteta za bioetiku Litvanije, i Union Gradžuet Koledža iz Skenektadija, država Njujork, SAD, otvorene su master studije iz bioetike. Za više od deset godina trajanja projekta obrazovanja, diplomiralo je približno 60 studenata iz ovog regiona koji sada rade u etičkim komitetima, i unapređuju zakone i sistem etičke revizije u svojim zemljama.